تفکر انتقادی (تدابیری برای آگاهانه زیستن و خوب آموختن) مجموعه ی تفکر نقاد – ۳171092

معرفی کتاب تفکر انتقادیکتاب تفکر انتقادی نوشته ریچارد پل و لیندا اندر است که با ترجمه مریم آقازاده و اکبر سلطانی منتشر شده است. این کتاب سعی دارد تدابیری برای آگاهانه زیستن و خوب آموختن را آموزش دهد تا از قضاوت به دور باشد.درباره کتاب تفکر انتقادیتفکر نقاد، چیزی است آموختنی؛ و مهارت یافتن در آن تمرین بسیار می خواهد. ذهن طبیعی ناپروردهٔ ما، ذهن «نامتفکر»، اغلب چیزهایی را درست و بدیهی و طبیعی می انگارد در حالی که هرگز درستی یا نادرستی آن ها را ارزیابی نکرده ایم. قضاوت ها و نتیجه گیری هایی می کند که هیچ از ماهیت آن ها خبر نداریم. تصمیم های ریز و درشتی می گیریم و اعمالی از ما «سرمی زند» که خیال می کنیم ـ فقط خیال می کنیم ـ آگاهانه و با هدف معلوم و برنامه ریزی مشخصی بوده، و بعد شگفت زده و خشمگین می شویم که چرا نتیجه دقیقاً برعکس آن بوده که انتظار داشته ایم. رنج می کشیم و، با اینکه به زبان اخلاق مندی را ستایش می کنیم، دیگران را رنج می دهیم؛ و نمی فهمیم چرا. انگار ما نه حاکم بر ذهن خود، که بندیِ آن هستیم. ما چیزی جز تفکر خود نیستیم. «احساسات» ما (خشم، ترس، اندوه، محبت)، آرمان هایمان، تصمیم ها و اعمال مان، همه محصول فرایندی است که نامش را فکر کردن گذاشته ایم. کیفیت زندگی ما مستقیماً تابع کیفیت تفکر ماست. اگر تفکر ما نامتفکرانه و ناآگاهانه باشد، اگر سازوکارش را نفهمیم، نمی توانیم تشخیص بدهیم کجایش معیوب است تا اصلاحش کنیم. تفکر نقاد اندیشیدن دربارهٔ خود تفکر را به ما می آموزد.خواندن کتاب تفکر انتقادی را به چه کسانی پیشنهاد می کنیماین کتاب را به تمام علاقه مندان به درست فکر کردن و درست عمل کردن در دنیای مدرن پیشنهاد می کنیم.بخشی از کتاب تفکر انتقادیتفکر انتقادی قوی و ضعیفتفکر انتقادی شامل مهارت های ذهنی بنیادینی می شود. این مهارت ها را می توان برای نیل به دو هدف متفاوت به کار برد: خودمحوری یا انصاف ورزی. ما همچنان که مهارت های ذهنی بنیادینی را به کمک تفکر انتقادی می آموزیم، می توانیم از این مهارت ها به گونه ای خودخواهانه یا منصفانه استفاده کنیم. برای مثال، وقتی دانشجویان چگونگی تشخیص اشتباهات موجود در استدلال (سفسطه) را می آموزند، اکثر آن ها از این توانایی در کشف اشتباهات یا استدلال هایی سود می جویند که با آن ها مخالفند؛ لذا در بد جلوه دادن تفکر رقیب مهارت می یابند و به درستیِ استدلال خود توجه نمی کنند.لیبرال ها اشتباه های استدلال محافظه کاران و محافظه کارها اشتباهات استدلال لیبرال ها را می بینند؛ مؤمنان در تفکر افراد بی اعتقاد، بی اعتقادها در تفکر مؤمنان؛ مخالفان سقط جنین در استدلال طرفداران آن و طرفداران سقط جنین در منطق مخالفان آن دنبال اشتباه می گردند.ما این گونه متفکرها را «متفکران انتقادی ضعیف» می نامیم. این تفکر در برخی جنبه ها برای متفکر مفید واقع می شود، اما فاقد مهارت های سطح بالای مهم و ارزش های تفکر انتقادی است. مهم تر از همه آنکه عقاید مخالف را در نظر نمی گیرد؛ بنابراین منصفانه نیست.نام معمول دیگر در اطلاق به متفکر انتقادی ضعیف «سوفسطایی» است. سفسطه در حقیقت هنر پیروزی در مشاجرات بدون در نظر گرفتن اشتباهات مشهود در تفکر است؛ مجموعه ای از مهارت های سطح پایین بلاغی یا استدلالی که فرد با استفاده از آن ها می تواند تفکر ضعیف را خوب و تفکر خوب را ضعیف جلوه دهد. این امر را اغلب می توان در رفتار وکلا و سیاستمدارانی مشاهده کرد که به اصول اخلاقی پایبند نیستند؛ افرادی که پیروزی برای شان بیش از هر چیز دیگری اهمیت دارد. آن ها از تحریک احساسات و اغواگری به گونه ای ماهرانه استفاده می کنند.متفکر سوفسطایی تنها در صورتی موفق می شود که در برابر «متفکر انتقادی قوی» قرار نگیرد. متفکر انتقادی قوی را به آسانی نمی توان با استفاده از استدلال های ضعیف فریب داد. به قول ویلیام گراهام سامنر (Sumner, 1940): «متفکر انتقادی قوی را نمی توان ترساند… به سختی چیزی را باور می کند… بدون تعصب هر چیزی را ممکن می داند… منتظر به دست آوردن مدرک می ماند و شواهد را می سنجد. در برابر موضوعاتِ همسو با تعصباتش مقاومت می کند.»مهم تر از همه، متفکر انتقادی قوی سعی می کند منصف باشد. وی مسئولانه فکر می کند، سعی دارد نظر دیگران را درک کند، آماده ی گوش دادن به استدلال هایی است که قبول ندارد، زمانی که با منطق قوی تری مواجه می شود نظر خود را تغییر می دهد و به جای استفاده از تفکر خود برای اغوای دیگران و فرار از حقیقت، به شیوه ای مسئولانه و اخلاقی از تفکر خود بهره می گیرد.