نگاه و نقاشی:منطق نگاه خیره (هنر،ادبیات،فلسفه۲۹)193049

توضیحات کتاب نگاه و نقاشی: منطق نگاه خیره اثری است از نورمن برایسون به ترجمه ی مهدی حبیب زاده و چاپ انتشارات حرفه نویسنده.نویسنده ی کتاب حاضر با قرار دادن تاریخ هنر در فراروی مفاهیمی از فلسفه، زبان شناسی، نظریه ی ادبی و روان کاوی و همچنین بازاندیشی در تاریخ هنر به مدد آموزه های برگرفته از نشانه شناسی، در پی عبور از انزوای تاریخ هنر به عنوان یک حوزه دانشگاهی، تغییر رویکرد غیر تاریخی و بازنگری در مفروضات و مبانی آن است. او از طریق فهم نقاشی به منزله ی نشانه ی مادی و فهم عمل نقاشی کردن و دیدن به منزله ی کردارهای مادی ای که فرایند دلالت در نقاشی به واسطه ی آن ها تحقق می یابد، به بازاندیشی در تاریخ نقاشی می پردازد.برایسون همچنین نگرشی غالب در تاریخ نقاشی را که تحت عنوان “نسخه ماهوی” و در پیوند با “رویکرد طبیعی” صورت بندی شده است، مورد نقد قرار می دهد و نگاهی به مفروضات فرمالیسم و به ویژه تحلیل فرمالیستی برآمده از آموزه های سوسور می اندازد.شیوه ها و کلیدهای خوانشی ارائه شده در این کتاب، امکان بازخوانی آثار نقاشی به طور گسترده تر و نحوه ی ارزش گذاری به برخی از آثار را دگرگون می کند.نه معنای صریح و نه معنای ضمنی هیچ کدام به تنهایی سبب نمی شوند که تصویر به منزله نمودی زنده و شبیه به واقعیت بازشناخته شود، بلکه بازشناسی چنین شباهتی فقط ماحصل توزیع متقابل آن هاست؛ به عبارت دیگر [واقعی به نظر رسیدن تصویر] از تعادل میان معنای صریح و معنای ضمنی، یا دقیق تر بگوییم از عدم تعادل میان این دو حاصل می شود. با این حال، وقتی تصویر از کدهای معنای صریح به کدهای معنای ضمنی گذر می کند، خود این کدها دستخوش تغییراتی ریشه ای می شوند. شکی نیست که معنای صریح، متعلق به نظم درونی تصویر است و در نتیجه لزومی ندارد که کدهای آن فراتر از چهارچوب بوم عمل کنند: بازشناسی یک تصویر از ولادت عیسی، خیانت به مسیح و یا تکریم مدونا به عنوان مهارتی خاص آموخته می شود، مهارتی که باید در مورد تصاویر به کار گرفته شود تا بیننده قادر باشد موضوع شان را به درستی تشخیص دهد، اما این مهارت به خودی خود به ورای حوزه محلیِ شمایل نگاری و عملِ دیدن منتقل نمی شود. اما در مقابل، کدهای معنای ضمنی در کلیت فرماسیون اجتماعی [و به طور عام] عمل می کنند؛ این کدها می توانند به نقاشی نیز انتقال یابند که در این حالت محتمل است که جلوه امر واقعی رخ نماید؛ اما این کدهای معنای ضمنی مقدم بر چنان انتقالِ محتملی نیز وجود دارند و در برخی تصاویر مثلا تصویری که از نظر تئوریک بیان گر شِمای مینیمالِ بازشناسی است و یا آن سبک هایی از نقاشی که از این شمای مینیمال چندان فاصله نمی گیرند، کدهای فوق اصلا به کار گرفته نمی شوند.